Aktgjykimi KI04/24: Përmbledhje e vendimit për Fabrikën ENA sh.a.
Vendimi kryesor
Gjykata Kushtetuese deklaroi kërkesën e Fabrikës ENA sh.a. të pranueshme në mënyrë unanime. Me votë unanime u konstatuan shkelje të së drejtës për gjykim brenda një afati të arsyeshëm — si e garantuar me nenin 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Me votë pesë për dhe dy kundër, Gjykata konstattoi gjithashtu shkelje të parimit të sigurisë juridike.
Faktet kryesore të çështjes
Rasti përfshinte një seri padish dhe kërkesash për masa të përkohshme kundër :contentReference[oaicite:0]{index=0} (AKP). Detajet ishin:
- Padia për njohjen e statusit të shoqërisë aksionare dhe propozim i masës përkohëse për të ndaluar AKP-në që të shesë ndërmarrjen;
- Vendosje e masës paraprake nga Dhoma e Posaçme që ndaloi AKP-në të shiste asetet e caktuara për privatizim, vendim ky i konfirmuar nga Kolegj i Apelit;
- Padia e dytë kundër privatizimit dhe kërkesë për masë sigurie — e cila u refuzua në ankimim;
- Kërkesa për masë paraprake kundër vendimeve për demontim dhe rrënim të objekteve — refuzuar si e pabazuar;
- Gjykata supremoje dhe ankimi i Kolegjit nuk vendosën për meritën e padisë për statusin e shoqërisë aksionare, kështu që çështja mbeti e pazgjidhur për më shumë se 16 vjet.
Arsyetimi ligjor i Gjykatës Kushtetuese
Gjykata aplikoi parimet e jurisprudencës së saj dhe të jurisprudencës së :contentReference[oaicite:1]{index=1} për vlerësimin e së drejtës për gjykim brenda afatit të arsyeshëm. Ajo vlerësoi njëkohësisht natyrën civile të çështjes, sjelljen e palëve, kompleksitetin e materies dhe kohëzgjatjen e procedurave.
Me aplikimin kumulativ të këtyre kritereve, u arrit në konkluzionet: çështja nuk ishte aq komplekse sa të justifikonte pritje mbi 16 vjet; paditësi nuk kontribuoi në vonesë; dhe instanca e fundit nuk e vendosi çështjen në meritë brenda asnjë afati të arsyeshëm.
Urdhëresat për organet kompetente
Gjykata urdhëroi Dhomën e Posaçme të Gjykatës Supreme të Kosovës që vendos mbi meritën e rastit jo më vonë se 1 qershor 2026. Njëkohësisht, ajo i obligoi të njoftojë Gjykatën Kushtetuese për masat e ndërmarra për zbatimin e këtij vendimi, në përputhje me rregullat përkatëse procedural.
Ky vendim përbën edhe mesazh për respektimin e masave paraprake që janë bërë të formës së prerë, si dhe për garantimin e të drejtës për gjykim të drejtë dhe siguri juridike.
Rëndësia për raste të ngjashme
Vendimi rithekson rëndësinë e zbatimit të afateve për vendim meritor në proceset civile, veçanërisht kur bëhet fjalë për privatizim, pasuri të kontestuara dhe masa paraprake. Avokatët, palët e përfshira dhe institucionet shtetërore duhet të kenë parasysh që kohëzgjatja e tejzgjatur e proceseve mund të çojë në shkelje të të drejtave themelore kushtetuese.
Si rekomandim për praktikat ligjore: të dokumentohet çdo masë paraprake, të monitorohen afatet procedural dhe të kërkohet zbatimi i vendimeve të formës së prerë kur ka mosrespektim nga autoritetet kompetente.
Referencë
Teksti i plotë i aktgjykimit është i publikuar në faqen zyrtare të :contentReference[oaicite:2]{index=2} — për më shumë detaje mund të konsultoni burimin origjinal.
